3 Yorum 3 Yorum  | 30 Mayıs, 2005

blog kardeşliği formunu doldururken yapılan hataların büyük bir yüzdesini "rss adresiniz" field'i oluşturuyordu. kardeşlik'ten gameover'ın siberkültür sitesinde yayımladığı rss nedir? yazısını bir kez daha hatırlatmak istedik.


her yerde görür olduk artık bu kelimeyi; ufak turuncu renkli butonlar, üzerlerinde rss yazıyor... peki nedir bu rss?

rss, really simple syndication yani "gerçekten kolay sindikasyon(!)". daha geniş tanımıyla xml grammerinde yazılmış, sitedeki en son güncellemeler veya haberleri olabildiğince hızlı bir şekilde son kullanıcıya iletmek için kullanılan veri biçimi. tanım biraz teknik olmuş olabilir lakin ilerleyen satırlarda kafanızda şekilleneceğinden eminim.

biliyorsunuz xml sayesinde verilerin paylaşımı ve yönetimi oldukça kolay bir hal alıyor. geniş ama basit xml dünyasında istediğiniz türde bilgiyi yönetebiliyorsunuz. rss 'de xml yapısı üzerine kurulu bir standart diyebiliriz. 1990'larda netscape tarafından geliştirilmiş bazı basit verilerin paylaşılması için geliştirilmiş, sonrasında userland sayesinde popularitesini kazanmış.

rss, sadece metin tabanlı olduğu için -gerçi son zamanlarda rastlamışsınızdır içinde resim olanlara da- son derece hızlı bir veri paylaşım platformu sayılır ve çoğu kişi tarafından da kabul görmüştür. en basit şekilde, paylaşılmak istenilen herşey için rss biçilmiş kaftan. biraz genişletirsek;


  • ziyaretçi en hızlı biçimde bilgiye ulaşabiliyor

  • site sahibi, içeriğini çok daha fazla kişiye ulaştırabiliyor

  • satış yapan siteler, müşterilerini e-postadan çok daha hızlı bir şekilde bilgilendirebiliyorlar

  • yine site sahipleri, sitelerine içerik sağlıyabiliyorlar



bunlar sadece sayılabilecek birkaç örnek, uygulayarak farklı mecralarda kullanmaz sizin elinizde.

çoğu teknolojide olduğu gibi rss'in de farklı versiyonları var. netscape tarafından geliştirilen rss 0.90 ve artık kullanılmayan rss formatı bunların ilki. sonrasında sırasıyla, userland tarafından geliştirilen 0.91, 0.92, 0.93 ve 0.94, rss-dev tarafından geliştirilen rss 1.0 geliyor. şimdiki zamana iyice yaklaştığımızda rss 2.0 ile karşılaşıyoruz. şuanda en çok tercih edilen rss sürümü ve tabiki en stabil/uyumlu olanı, rss 2.0 ve 1.0.

basit bir rss yapısı şöyle olmakta:


01 <channel>
02 <title>site başlığı</title>
03 <link>http://www.siteadresi.com</link>
04 <description>site hakkında kısa bir tanım</description>
05 <language>tr</language>
06 <item>
07 <title>içerik başlığı</title>
08 <link>http://www.siteadresi.com/icerigin_adresi.html</link>
09 <description>içerik hakkında kısa bir açıklama veya tamamı</description>
10 </item>
11 </channel>


genel olarak tüm rss formatlarında bu yapı bulunmakta. burada önemli olan tüm rss içeriğinin 01 ve 11 numaralı satırlar arasında olması. 02, 03, 04 ve 05 numaralı satırlar ise site hakkında bilgiler veriyor. geriye kalan 06 ve 10. satırlar arasına da rss ile verilecek bilgiler var. detaylı satır açıklamaları ve rss 2.0 formatı için varolan tüm ek bilgileri harvard üniversitesi'ndeki sayfadan görebilirsiniz.

kendi sitem için nasıl rss hazırlayabilirim?

diye sorabilirsiniz şu aşamada, oldukça doğal. eğer sitenizin içerik sistemini kendiniz yazdıysanız, biraz kodlama bilginiz olduğundan dolayı oldukça pratik bir şekilde rss hazırlayabilirsiniz. yapmanız gereken hangi formatta hazırlayacağınızı belirleyip, örneğin rss 2.0, onun sayfasına girerek rss'in bir örneğini elde edebilir ve onun üzerinden hazırlayabilirsiniz. eğer movabletype veya blogger gibi sistemleri kullanıyorsanız, site/sistem içerisinde muhakkak rss hakkında bir açıklama bulunacaktır.

ayrıca rss hazırlama konusu detaylıca açıklayan makalelere de bir göz atabilirsiniz:

notepad, web server ve bir bira ile rss hazırlama, rss hazırlama, mysql verisini rss ile paylaşimak.

rss hazırlarken dikkat etmeniz gereken birkaç şey de olabilir. mesela amacınızı belirlemelisiniz, rss sayesinde sitenize daha çok ziyaretçi mi çekmek istiyorsunuz yoksa başlıca amacınız bilgi paylaşımı mı? buna göre sunduğunuz içeriğin description (09) satırına açıklamaların belirli bir kesitini veya tamamını yazdırabilirsiniz. ayrıca hazırladığınız rss'in en sonuna manuel olarak bir item açıp link olarak sitenizin adresini yazıp, başlığa da daha fazla haber şeklinde bir giriş yapmanız, rss inizi takip eden kullanıcıların sitenize uğramasını sağlayabilir.

hazırlama aşamasından sonra rss validator'ler sayesinde rss'inizin standartlara uygun olup olmayacağını, dolayısıyla rss programlarında (veya başka sitelerde) düzgün görünüp görünmeyeceğini test edebilirsiniz.

rss'imizi hazırladık, peki bunu nasıl geniş kitlelere nasıl ulaştıracağız?

bu aşamada imdadımıza rss'leri toplayan ve kategorileyen siteler yetişiyor. bunlardan en büyükleri syndic8, newsisfree ve türkçe olarak da türkçe rss ve blog destek merkezi. türkçe rss ve blog destek merkezi, kaynak olarak da oldukça işinize yarayacaktır.

şimdi işin eğlenceli kısmı geliyor, rss'in olmayan sınırları dahilinde istediğiniz bilginin ayaklarınıza kadar gelmesini sağlayacak programlar. yani rss okuyucular. farkettiğiniz üzere rss, yapısı yüzünden makyajsız bir şekilde izleniyor. ancak rss programları, gerekli makyajlamaları yapıyor ve size normal bir görünümde sunuyor. bu programlar içerisinde benim en kullanışlı ve canayakın bulduğum, popüler css editörü top style'ı da yapan bradbury software tarafından yazılmış olan, feed demon. bunun dışında lockergnome.com'un bir araya topladığı rss okuyucuları listesine de bakabilirsiniz.

 , , ,